"Hiroşima'da öleli oluyor bir yetmiş yıl kadar"

9 Ağustos 2015

70 yıl önce ABD, İkinci Dünya Savaşı'nın edimsel olarak bitmiş, İtalya ile Almanya'nın teslim olmuş ve Japonya'nın da teslim olmak üzere olduğu günlerde Hiroşima (6 Ağustos) ile Nagazaki'ye (9 Ağustos) iki atom bombası attı. Ne yazık ki yakın tarihin en büyük savaş ve insanlık suçları arasında yer alan bu korkunç saldırının üzeri giderek bir unutkanlık perdesiyle örtülüyor. Emperyalist burjuvazi ve onun denetimindeki tekelci burjuva basını bu büyük suçu unutturmayı başarabildiği içindir ki insanlık 1960'ların ikinci yarısı ve 1970'lerin başlarında Vietnam-Laos-Kamboçya'da bir soykırımın gerçekleştirilmesine tanık oldu. 1990'ların başından günümüze kadar uzanan Irak toplumkırımını, son yıllarda yaşadığımız Afganistan, Suriye, Somali, Libya, Yemen felaketlerini vb. bundan ötürü yaşadık ve yaşıyoruz. Ve bunun içindir ki Filistin halkı 1948'den bu yana ağır çekim bir jenosidin hedefi oluyor.

İran'ın sözümona nükleer silahlara sahip olmasını engellemek amacıyla yapılan görüşmelerin -en azından şimdilik- başarıya ulaşmış gözüktüğü günümüzde geniş kapsamlı bir nükleer savaş tehlikesinin hiç te az olmadığını ve ABD-Rusya-Çin arasında meydana gelebilecek böylesi bir savaşın, tüm insanlık için çok büyük bir felaket anlamına geleceğini çok çabuk unutuveriyor insanlık. Unutulan ya da unutturulan bir başka husus ta şu: Tekelci burjuva basını İran'ın barışçı nükleer çalışmaları ya da olmayan nükleer silah çalışmaları üzerinden bir dezenformasyon kampanyası yürütür ve “İran tehdidi” hakkında kıyamet koparırken, kimse ne yüzlerce nükleer silaha sahip olduğu bilinen İsrail'in adını ağzına alıyor, ne de Siyonist devletin, İran başta gelmek üzere kendisini tehdit edeceğine inandığı ülkelere karşı bu silahları kullanacağı gerçeğini.

Bugün ilerici ve dürüst insanlar IŞİD, El Nusra, Ahrar el-Şam gibi İslami terör örgütlerinin korkunç ve iğrenç vahşetini, cinayet ve katliamlarını haklı olarak kınıyorlar. Son aylarda bu barış ve demokrasi yanlısı insanlara, yıllardır bu ve benzer örgütleri doğrudan ve dolaylı bir biçimde desteklemiş olan “uygar” ABD ve Batı Avrupa yöneticileri de katılıyor ve hatta kendilerine inanmak gerekirse bu örgütlerin Suriye'de, Irak'ta vb. yaptıklarından ONLAR DA “kaygı” duyuyorlar! Elleri pek çok halkın kanlarıyla lekeli olmasına rağmen ikiyüzlülükleri hiçbir sınır tanımayan bu “uygar” bay ve bayanların, dillerinden düşürmedikleri terörizmin esas kaynakları olduklarını bilmeseydik, onların anlattığı bu masallara inanabilirdik belki. Bu arada şu soruyu da sormalıyız kendimize: Acaba emperyalistlerin doğrudan kendi elleriyle uyguladıkları vahşet ve terör, Suudi ve Türk gericiliğinin ortağı olduğu IŞİD gibi örgütlerin uyguladığı terörden daha mı masum ya da temiz? Birazcık tarih bilgisi olanlar bu soruyu gereksiz bulacaklardır elbet. Gene de bu soruyu, tekelci burjuva basınının ve onun efendilerinin, 70. yıldönümünde de unutturmaya çalıştıkları ABD nükleer terörüne, onun Hiroşima ve Nagazaki'deki kurbanlarına biraz daha yakından bakarak yanıtlayalım.

Bombardıman

70 yıl önce Hiroşima ve Nagazaki'de esas olarak askeri hedeflere değil, sivil halka karşı kullanılmış olan atom bombalarının çok büyük bir sivil insan kaybına yol açtığını biliyoruz. ABD savaş uçakları 6 Ağustos 1945’te 350,000 kişinin yaşadığı Hiroşima kentine “Little Boy” (=Küçük Oğlan) adı verilen 15 kilotonluk bir atom bombası ve 9 Ağustos’ta 270,000 kişinin yaşadığı Nagazaki’ye “Fat Man” (=Şişko) adlı 21 kilotonluk ikinci bir atom bombası attılar. Her iki kentte de onbinlerce, büyük olasılıkla 100-150,000 insan anında yaşamını yitirdi. (Her iki kentteki binaların ve bu arada resmi binaların büyük çoğunluğunun yerlebir olması, yıkılması ve yanması ve patlamaların ardından ortaya çıkan kaotik ortam nedeniyle kesin rakamlar bulunmamakla birlikte ilk anda Hiroşima'da 70,000 ve Nagazaki'de 40,000 insanın yaşamını yitirdiği tahmin ediliyor.)

Daha da korkunç olanı kurbanların yaşamlarını yitirme biçimiydi: Her iki kentin üzerinde patlayan atom bombasının yaydığı korkunç sıcaklık, patlama gücü ve basıncın etkisiyle sıfır noktasına nisbeten yakın olanların hepsi ilk elde öldü. Bu ölenlerin çoğunun cesetleri buharlaşmış ve geriye bu talihsiz insanlardan hemen hemen hiçbir iz kalmamıştı. Sıfır noktasına yakın insanların beden organları anında kaynamış ve kemikleri kömüre dönmüştü. Nedeni açık: Joseph Siracusa, Nuclear Weapons: A Very Short Introduction/ Nükleer Silahlar: Çok Kısa Bir Giriş adlı kitabında Hiroşima'daki patlama anını şöyle anlatıyordu:
“Bu en korkunç anda Hiroşima’nın yüzde 60’ı yerle bir oldu. 1 milyon derece santigradın üzerine çıktığı tahmin edilen patlama ısısı, kenti kuşatan havayı tutuşturdu ve 256 metre çapında bir ateş topu oluşturdu.”

Kuru istastiklerin ötebine geçerek bu iki kentte yaşanan trajediye göz attığımızda, patlama sonucu buharlaşarak, yanarak ya da yıkılan binaların altında kalarak anında ölenlerin belki de talihli sayılmaları gerektiğini söyleyebiliriz. Bedenlerinin bir bölümü radyasyonun ve ısının etkisiyle yanan ya da bazı organları kopan, bedenleri deforme olan, derileri bir eldiven gibi soyularak dökülen, ama hemen ölecek kadar talihli olmayanlar, günlerce ve haftalarca korkunç acılar içinde kıvranarak can çekişerek öldüler. 
Patlamadan hemen sonraki günlerde hafif yaralılarda iştah kesilmesi, beden tüylerinin dökülmesi, bedenlerinde mavi lekeler çıkması ve ardından ağızdan, burundan ve kulaklardan kan gelmesi olaylarına rastlandı. Doktorların A vitamini enjeksiyonu yaptığı hastalarda ise, iğnenin girdiği yerde et çürümeye başlıyor ve hasta ölüyordu. Belki de kurtarılabilecek durumda olan onbinlerce insan ise ne yazık ki kurtarılamadı; nükleer patlamalar ve onun yol açtığı yangınlar nedeniyle hastaneler bütünüyle ya da kısmen yıkılmış ve kullanılmaz hale gelmiş, sağlık personeli de tıpkı diğer insanlar gibi ABD nükleer teröründen etkilenmiş ve dolayısıyla sağlık sistemi de büyük ölçüde çökmüştü. Hangi ileri ülkenin sağlık sistemi, hiçbir zarar görmemiş olsa bile, bu denli büyük bir felaketi bir yana bırakalım, bunun çok daha küçük ölçekli bir versiyonuyla başa çıkabilir ve böyle bir durumda aciz kalmazdı?

Görgü tanıklıkları

Russia Today gazetesi 5 Ağustos 2015 tarihli sayısında, bir muhabirinin birkaç hibakuşa (ABD nükleer teröründen sağ kurtulanlara Japonya'da verilen isim) ile yapılmaş mülakatları da içeren bir yazı yayımladı. “ ‘Faceless body belonged to my sister’: Hiroshima, Nagasaki nuke survivors recall horrors 70 years on” (=“ ‘Yüzü olmayan beden kızkardeşime aitti’: Hiroşima ve Nagazaki'den sağ kurtulanlar 70 yıl önceki dehşeti anımsıyorlar” başlıklı yazıda Hiroşima'ya atom bombası atıldığında bu kentte yaşayan 13 yaşındaki bir kız olan Çiyoko Kuvabara'nın şu sözlerini aktarıyor: 
“Her tarafta cesetler vardı ve bir anne çocuklarını aramak için gezindiğinde bazan, ‘anne... anne’ haykırışları duyardı. Anneler çocuklarının yüzlerine baktıklarında bile onları tanıyamıyorlardı. Konuşurken gözleri yaşaran Kuvabara, ‘ama annelerini tanıyan çocuklar oluyordu’ dedi.”

Russia Today, patlamanın elinin derisini alıp götürdüğünü ve Nagazaki'nin bombalanması sırasında erkek kardeşlerini ve kızkardeşini yitirdiğini söyleyen 82 yaşındaki Sanae İkeda ile de konuştu. İkeda patlamadan sonra ortalıkta dolaşan bedeni yanmış birini gördüğünü, ama onun erkek mi kadın mı olduğunu anlayamadığını söyledikten sonra kızkardeşinin tümüyle deforme olmuş bedenine nasıl rastladığını şöyle anlatıyordu:

“Kendisini bulduğumda bedeninin kapkara ve kömürleşmiş olduğunu gördüm. Ellerimle tuttuğum bedenin yüzü yoktu. Sonra, onun paçalı donunun bel kısmına ait olan uçkuru buldum. Donunun dış tarafı tamamen yanmıştı, fakat iç taraftaki uçkur iyi durumdaydı. Uçkurun içindeki küçük çiçekleri gördüğümde bu bedenin küçük kızkardeşime ait olduğunu anladım.”

Kasım 1945'e gelindiğinde bu iki kentte iki atom bombasının yol açtığı ölü sayısı 200,000’e yaklaşacaktı. 1950 yılına gelene dek ise “Küçük Oğlan”ın ve “Şişko”nun patlaması sonucunda yaralanan ve hastalanan yüzbinlerce kişi daha yaşamını yitirecek, bu trend 1950'yi izleyen yıllar ve onyıllarda da sürecek ve değişik kanser türlerinin hızla artması sonucunda onbinlerce kadın deforme ve sakat bebekler getirecekti dünyaya. Nükleer saldırının kurbanlarını anmak için yapılan anıtlardaki rakamlara göre, Ağustos 2014 tarihi itibariyle Hiroşima'da 292,325 ve Nagazaki'de 162,409 olmak üzere bu iki kentte 450,000'den fazla insan ölmüştü.

Herhalde suçlarının büyüklüğünün farkında olmalarından ve bu suçların dünya kamuoyunda mahkum edilmesini önleme kaygısından olsa gerek Hiroşima ve Nagazaki görüntülerine sıkı bir sansür uyguladılar. Bu iki kentin bombalanmasının ardından Japonya'nın teslim olması üzerine ülkeye giren ABD kuvvetleri, bombalanan kentlere ait tüm görünülerin yayınlanmasını yasakladılar. Bazı gazetecilerin ve fotoğrafçıların çektiği resimler uzun yıllar “çok gizli” statüsüne tabi tutuldu.

“Yangın kasırgası”

Bu arada, dikkatlerin tek yanlı bir biçimde Hiroşima ile Nagazaki üzerinde toplanmasının ABD emperyalistlerinin terörist eylemlerinin bir başka biçiminin gözden kaçmasına yardımcı olabileceğini anımsatmak isterim: ABD'nin Japon kentlerine karşı, esas olarak sivilleri hedef alan diğer ya da konvansiyonel silahlarla yaptığı bombardımanlarda ölenlerin sayısı, 6 ve 9 Ağustos nükleer saldırılarında ölenlerin sayısından daha az değildi. Örneğin, 9-10 Mart 1945’te ise 334 B-29 dev bombardıman uçağı 6 milyon kişinin yaşadığı Tokyo’yu üç saat boyunca bombalamışlardı. Çoğu kadın, çocuk ve yaşlılardan oluşan 84,000 kişinin öldüğü ve 41,000 de kişinin de yaralandı bu bombardımanda 1,665 ton yangın bombası kullanılmıştı. Kentin içinden geçen ırmağın sularının kaynadığı saldırıda 265,000 dolayında bina yıkıldı ve yaklaşık 42 kilometrekarelik bir alan tamamen kül oldu. B-29 uçaklarının pilotları ise yanan insan eti kokusundan ötürü kusmamak için oksijen maskesi takmak zorunda kalmışlardı. 9-10 Mart 1945'te yapılan bu korkunç bombardıman asla türünün tek örneği değildi. ABD savaş uçakları 1943 ortalarından başlayarak, esas olarak sivil hedefler sayılması gereken Japon kentlerine karşı, “yangın kasırgası” adı verilen bu terör yöntemini sistemli bir biçimde uygulamış ve dolayısıyla çok sayıda savaş suçu işlemişlerdi. Ağustos 1945’e, yani Hiroşima ile Nagazaki'ye atom bombaları atılmasına gelindiğinde, “yangın kasırgası”na yol açan hava bombardımanı terörüne hedef olan Japon kentlerinin sayısı 58’i bulmuş ve ABD emperyalistleri ellerindeki yangın bombaları tükendiği için bombardımanlarına ara vermek zorunda kalmışlardı.

İkinci Dünya Savaşı sırasında ABD ve Britanya hava kuvvetleri bu barbarca savaş yöntemini Almanya'ya karşı da kullanmış ve esas olarak sivil hedef konumunda olan Alman kentlerine, yüzlerce, bazan binlerce ton patlayıcının kullanıldığı ve çok sayıda sivilin yaşamını yitirdiği ve altyapılarıyla birlikte kentlerin büşük zarar gördüğü saldırılar düzenlemişlerdi. Bunların en önemlilerinden biri de ABD ve Britanya savaş uçaklarının, 13-14 Şubat 1945'te askeri bir değeri olmayan Dresden kentine karşı gerçekleştirdikleri ve ezici çogunluğu sivil olmak üzere yaklaşık 180,000 kişinin ölümüne yol açan bombardımandı. Mickey Z, 8 Şubat 2003’de yazdığı “From Dresden to Baghdad” (=“Dresden’den Bağdat’a”) adlı makalede 1.2 milyon insanın bulunduğu Dresden’e 700,000 adet bomba atıldığını ve kentin bazı yerlerinde ısının 1,000 derece santigrada çıktığının tahmin edildiğini belirttikten sonra bombardımanın yol açtığı yıkımı şöyle anlatıyordu:

“Dresdenlilerin yüzde 70’i ya havasızlıktan boğularak ya da bedenlerini kırmızıya ya da yeşile çeviren zehirli gazlardan etkilenerek öldüler. Aşırı sıcak bazılarının bedenlerini eriterek sakız gibi kaldırımlara yapıştırırken bazılarını da 90-120 cm. boyunda büzüşmüş ve kömürleşmiş cesetlere dönüştürdü. Temizleme ekipleri, olayın yakınlarındaki oyuklarda bulunan ‘insan çorbası’nın arasında yürümek için kauçuk tabanlı botlar giymek zorunda kalmışlardı. Başka bazı durumlarda ise, aşırı derecede ısınmış havanın kurbanları gökyüzüne doğru çektiği ve bunların cesetlerinin küçük parçacıklar halinde Dresden’in 24 km. uzağına kadar uzanan bir alana saçıldığı görüldü.”

Sonuç

İnsanlara karşı nükleer silah kullanmış ilk ve tek ülke olma “onuru”nu taşıyan ABD bugüne kadar Hiroşima ile Nagazaki'nin bombalanması için herhangi, hatta göstermelik bir özür bile dilemedi. Bunda da şaşırtıcı bir yan yok. 1941 yılından bu yana hemen hemen sürekli savaş halinde olan ABD, özellikle İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana pek çok ülkeye askeri olarak müdahale etmiş, askeri darbeler tezgahlamış, iç savaşlar kışkırtmış, pek çok ülkenin liderine ve yöneticilerine karşı suikast ve terör eylemleri gerçekleştirmiştir. Dünyanın dörtbir tarafına yayılmış binden fazla askeri üssü bulunan ABD, askeri harcamalar konusunda da rakipsiz bir konumdadır ve tüm diğer emperyalist rakiplerine büyük fark atan bir askeri-emperyalist süper devlettir. SIPRI'nün (=Stockholm Uluslararası Barış Enstitüsü) 2010 yılı rakamlarına göre ABD'nin askeri harcamaları 698 milyar doları buluyordu. Bu rakam, ABD'nden sonra gelen 17 ülkenin askeri harcamaları toplamına eşitti. ABD donanmasının büyüklüğü ise, kendisinden sonra gelen 13 devletin donanmasının toplamına eşitti. Gene aynı kurumun rakamlarına göre, 2001-2010 yılları arasında askeri harcamalarını yüzde 81 oranında arttıran ve böylelikle dünya askeri harcamalarının yüzde 43'ünden sorumlu olan bu süper devletin askeri harcamaları, -2010 yılı itibariyle- en yakın rakibi Çin'inkini 6'ya, Rusya'nınkini ise 12'ye katlıyordu. 2100'dan bu yana bu oranlarda sadece önemsiz değişiklikler olmuştur.

* * * * *

Bu yazıyı büyük şair Nazım Hikmet'in, Sadako Sasaki anısına yazdığı o ünlü şiiriyle noktalıyorum. Sadako Sasaki ABD, “Little Boy” (=Küçük Oğlan) adlı atom bombasını Hiroşima üzerinde patlattığında 2 yaşındaydı. Evleri, bu bombanın patladığı noktanın 1.5 km. kadar uzağında olan bu kız çocuğu 12 yaşındayken lösemi (=kan kanseri) hastalığına yakalanmış ve ölmüş ve daha sonra bir barış sembolü haline gelmişti.

KIZ ÇOCUĞU
Kapıları çalan benim, kapıları birer birer.
Gözünüze görünemem, göze görünmez ölüler.
Hiroşima 'da öleli, oluyor bir on yıl kadar.
Yedi yaşında bir kızım, büyümez ölü çocuklar.
Saçlarım tutuştu önce, gözlerim yandı kavruldu
Bir avuç kül oluverdim, külüm havaya savruldu.
Benim sizden kendim için hiçbir şey istediğim yok.
Şeker bile yiyemez ki kaât gibi yanan çocuk.
Çalıyorum kapınızı, teyze, amca bir imza ver.
Çocuklar öldürülmesin, şeker de yiyebilsinler.

Garbis Altınoğlu